Współcześnie niezwykle ważkim zagadnieniem, również w ramach prowadzenia firmy, jest kwestia ekologii. Nasze środowisko naturalne wymaga specjalnych działań, regulacji prawnych i tego, co sprawi, że będziemy mogli z niego jak najdłużej korzystać bez obaw o dostęp do pitnej wody czy zasoby czystego powietrza. Dla organizacji kluczową rolę w tym aspekcie odgrywa międzynarodowa norma ISO 14001, która jest jednym z najważniejszych standardów zarządzania środowiskowego. To dzięki niej w wielu miejscach skutecznie minimalizuje się negatywny wpływ na środowisko. Jakie nowinki wprowadza ISO 14001:2015 w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju?

System zarządzania środowiskowego według normy ISO 14001

ISO 14001 to międzynarodowa norma, która tłumaczy, jak należy zarządzać środowiskiem (z ang. EMS ‒ Environmental Management System). O tym, jak wyglądają pierwsze kroki wprowadzające do systemu zarządzania środowiskowego możesz przeczytać już na naszym blogu. Wśród głównych celów tego standardu znajduje się pomoc firmom w identyfikacji ich wpływu na środowisko, ale i jego redukcja. Istotne jest także zdobycie umiejętności zarządzania ryzykiem środowiskowym oraz wpisanie się w obowiązujące regulacje prawne. Ostatnie lata były jednak dla standardu ISO 14001 czasem zmian, które dostosowały go do aktualnych wyzwań ekologicznych na świecie.

Nowe podejście do zarządzania środowiskowego

W nowej wersji ISO 14001:2015 pojawia się kilka kluczowych wątków, na które warto zwrócić uwagę podczas przygotowania firmy do skutecznego zarządzania środowiskowego.

• Analiza ryzyka. Najnowsza wersja ISO 14001 kładzie ogromny nacisk na szczegółową analizę ryzyka i szans związanych z działalnością środowiskową danej organizacji. Standard ten podkreśla, jak ważna jest identyfikacja potencjalnych zagrożeń oraz znajdowanie okazji do doskonalenia ‒ wszystko dla jeszcze lepszego planowania działań minimalizujących negatywny wpływ na naturę.
• Integracje z innymi systemami. Firmy, które decydują się na wdrożenie założeń normy ISO 14001 często już posiadają wdrożone inne standardy, np. ISO 9001 (zarządzanie jakością) czy ISO 45001 (zarządzanie bezpieczeństwem pracy). Norma ISO 14001 zdecydowanie ułatwia współpracę między różnymi standardami zarządzania, dzięki czemu organizacjom dużo łatwiej jest wdrażać kompleksowe rozwiązania w ramach różnych poziomów działalności.
• Więcej kierownictwa. Według normy ISO 14001 w procesy zarządzania środowiskowego warto angażować również kierownictwo wyższego szczebla. Liderzy powinni brać czynny udział zarówno w etapie planowania, wdrażania, jak i sprawdzania podejmowanych działań.
• Komunikacja i świadomość. ISO 14001 podkreśla istotność komunikacji zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Same organizacje są z kolei zachęcane do transparentnego informowania o swoich działaniach na rzecz środowiska.

ISO 14001 i ochrona środowiska

W kontekście coraz większych wyzwań ekologicznych w skali globalnej, zmian klimatycznych, zanieczyszczonego powietrza, wody i gleby, ale też w kwestii degradacji bioróżnorodności, narzędziem niezbędnym w drodze do zrównoważonego rozwoju staje się właśnie norma ISO 14001. Warto zainteresować się nowościami, które według tego standardu mają ułatwić jeszcze skuteczniejszą ochronę środowiska naturalnego.

Najważniejsze zmiany w ISO 14001 dotyczące ochrony środowiska

• Cykl życia produktów. Większy nacisk został położony na analizy tzw. cyklu życia produktów i usług. Według normy ISO 14001 firmy powinny uwzględniać wpływ produktów i usług na środowisko na każdym etapie: od projektu aż po ich utylizację po zakończeniu użytkowania.
• Odpowiedzialność środowiskowa. Standard ISO 14001 zachęca, aby organizacje podejmowały rozszerzone wysiłki w kwestii ochrony środowiskowej, które wykraczają poza ich operacje. Należy zatem przeanalizować wpływ działań danej organizacji np. na całym łańcuchu dostaw. To z kolei zakłada współpracę w tym zakresie np. z dostawcami.
• Efektywność energetyczna. Ważnym punktem w ISO 14001 jest wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Organizacja, która chce działać zgodnie z tymi standardami, zobowiązana jest do poszukiwania możliwości redukcji zużycia surowców, energii, co przekłada się na minimalizację śladu węglowego oraz obniżenie wydatków operacyjnych firmy.
• Raportowanie wyników. Tylko systematyczna analiza podejmowanych działań może pomóc śledzić postępy w zakresie ochrony środowiska. W razie potrzeby ważna jest też opcja modyfikowania założonych planów, by skuteczność tych działań była większa.
• Klimat i moja firma. Ostatnia poprawka, jaka w 2024 została wprowadzona do normy ISO 14001 skupiła się głównie na zmianach klimatu. Według obowiązujących obecnie wymagań, firma musi znaleźć odpowiedź na pytanie o ważność zmian klimatycznych w jej działalności, a także dostosować swoją politykę do ewentualnych wymagań (co do zmian klimatu) pojawiających się ze strony klientów czy partnerów biznesowych.

Nowości, dzięki którym norma ISO 14001 lepiej oddaje wyzwania XXI wieku w kontekście ochrony środowiska, mogą przynieść sporo korzyści w rozmaitych organizacjach. Większa odpowiedzialność za wpływ na środowisko, również w ramach większego zainteresowania się tym, co dzieje się z produktem już po jego zakupie, integracja działań środowiskowych z innymi systemami zarządzania ‒ wszystko to pozwala firmom nie tylko lepiej spełniać swoje obowiązki prawne, ale i buduje przewagę nad innymi firmami w danej branży.

Przyjęcie standardu ISO 14001 jest więc inwestycją w przyszłość. Jeśli Twoja firma chce być częścią zrównoważonej przyszłości naszej planety, skontaktuj się ze specjalistami z Grupy Doradczej Qualitas. Razem wprowadzimy Twój biznes na wyższy szczebel efektywnego dbania o środowisko!