ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, z ang. International Organization for Standardization) to niezależna organizacja pozarządowa, utworzona w 1947 roku, zrzeszająca instytucje normalizacyjne z ponad 160 krajów. Jej głównym celem jest opracowywanie i publikowanie międzynarodowych norm, które obejmują szeroki zakres branż i dziedzin – od rozmiarów arkuszy papieru, przez standardy bibliograficzne, aż po zasady BHP i normy techniczne w przemyśle.

Normy ISO mogą określać zarówno wymagania dotyczące systemów zarządzania (np. ISO 9001 dla jakości, ISO 14001 dla środowiska czy ISO 22000 dla bezpieczeństwa żywności), jak i specyfikacje techniczne produktów i procesów. Ich celem jest ujednolicenie standardów na poziomie międzynarodowym, co wpływa na jakość, bezpieczeństwo i efektywność różnych sektorów gospodarki.

Czym są normy ISO 9000?

Rodzina norm z serii ISO 9000 powstała w 1987 roku. Dotyczą one zarządzania jakością, czyli właściwej organizacji działań, które mają wpływ na jakość – ich pełna nazwa to systemy zarządzania jakością. Jest to jeden z najważniejszych aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa, który ma wpływ na jej konkurencyjność. W skład rodziny norm ISO 9000 wchodzą podstawowe normy dotyczące zarządzania jakością, a także techniki wspomagające te systemy.

Normy z serii ISO 9000 to reguły uniwersalne, które dotyczą różnych branż, specjalności i produktów. Wprowadzić je mogą firmy zajmujące się produkcją lub usługami, a także organizacje non-profit. Zgodnie z tymi normami, wszelkie czynności, które są związane z jakością produktu, powinny być dokładnie planowane, potrzebna jest też właściwie prowadzona dokumentacja oraz nadzór.

Normy podstawowe rodziny norm ISO 9000

Rodzina norm ISO 9000 stanowi fundament dla firm i organizacji dążących do doskonalenia swoich procesów, zwiększania efektywności oraz spełniania wymagań klientów, a także przepisów prawnych. W czym mogą pomóc normy serii 9000? Określają one zasady dotyczące wdrażania, utrzymania oraz ciągłego doskonalenia systemu zarządzania jakością, dzięki czemu są ważnym punktem odniesienia w działalności przedsiębiorstw z różnych branż.

Rodzina ISO 9000 obejmuje kilka kluczowych standardów, z których każdy pełni określoną funkcję w procesie zarządzania jakością. Poznajmy je.

Rodzaje norm ISO 9000 i ich krótka charakterystyka

Pierwszą z omawianych norm z rodziny ISO 9000 jest ISO 9000:2015 (Quality management system – Fundamentals and vocabulary), której polskim odpowiednikiem jest PN-EN ISO 9000:2015, czyli System zarządzania jakością – Podstawy i terminologia. Norma ta zawiera podstawowe reguły systemu zarządzania jakością, a także określa terminologię oraz opisuje podstawowe elementy i zasady funkcjonowania organizacji.

Kolejną normą z tej serii jest ISO 9001:2015 (Quality management systems – Requirements), a jej polskim odpowiednikiem jest PN-EN ISO 9001:2015 – System zarządzania jakością – Wymagania. Określone w niej są wymagana, podzielone na różne działy, które powinna spełnić organizacja. Certyfikat zgodności z wymaganiami normy ISO 9001 może otrzymać przedsiębiorstwo, które uzyskało pozytywny wynik w audycie zewnętrznej firmy certyfikującej (np. SGS, Lloyd’s Register, Det Norske Veritas).

Inną ważną normą z tej rodziny jest ISO 9004:2009 (Quality management systems – Guidelines for performance improvements), czyli polska norma PN-EN ISO 9004:2010 – Systemy zarządzania jakością – Wytyczne doskonalenia. W tej normie znajdują się rozwinięte paragrafy wymagań pochodzące z normy ISO 9001.

Certyfikaty ISO 9000 ‒ czy warto się o nie starać?

Uzyskanie certyfikatu ISO 9000 to potwierdzenie, że organizacja działa zgodnie z międzynarodowymi standardami zarządzania jakością. Choć certyfikacja nie jest obowiązkowa, niesie ze sobą wiele korzyści ‒ zarówno dla małych, jak i dużych organizacji. Wśród najważniejszych powodów, które powinny Cię skłonić do rozważenia certyfikacji ISO 9000, są:

• Większa wiarygodność i konkurencyjność – firmy z certyfikatem ISO 9000 są postrzegane jako bardziej profesjonalne i godne zaufania, co ułatwia pozyskiwanie klientów oraz nawiązywanie współpracy z partnerami biznesowymi.
• Ułatwienie w przetargach i negocjacjach – wiele firm i instytucji wymaga od dostawców spełnienia określonych norm jakości, co sprawia, że certyfikacja zwiększa szanse na zdobycie prestiżowych kontraktów.
• Optymalizacja procesów wewnętrznych – wdrożenie normy pozwala na usprawnienie organizacji pracy, eliminację zbędnych działań oraz zwiększenie efektywności operacyjnej.
• Redukcja kosztów i minimalizacja ryzyka błędów – standaryzacja procesów ogranicza marnotrawstwo zasobów i pomaga unikać problemów wynikających z niedopatrzeń lub niskiej jakości usług.
• Budowanie pozytywnego wizerunku na rynku – certyfikat ISO 9000 podkreśla, że firma dba o wysoką jakość usług i produktów oraz jest otwarta na ciągłe doskonalenie.

Seria ISO 9000 w połączeniu z innymi rodzinami norm

Normy ISO 9000 mogą być skutecznie łączone z innymi systemami zarządzania, tworząc zintegrowane podejście do jakości, bezpieczeństwa czy ochrony środowiska. Przykładem jest ISO 14001, które koncentruje się na zarządzaniu środowiskowym. Firmy posiadające oba certyfikaty nie tylko dbają o jakość swoich usług, ale również o zrównoważony rozwój i ekologię.

Podobnie ISO 45001, dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, może być wdrażane równolegle z ISO 9000, co pozwala na zwiększenie efektywności zarządzania bezpieczeństwem pracowników. W branży spożywczej często stosuje się połączenie ISO 9000 z ISO 22000, które dotyczy systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności.

O tym, jak połączyć ISO 9001 ISO 14001 i ISO 45001 możesz przeczytać n naszym blogu. Dzięki integracji różnych norm organizacja może uniknąć dublowania procesów, lepiej zarządzać zasobami i zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku. To rozwiązanie pozwala na bardziej kompleksowe podejście do zarządzania i podkreśla profesjonalizm firmy w wielu aspektach jej działalności.

Chcesz wiedzieć więcej o systemach zarządzania jakością? Skontaktuj się z Grupą Doradczą Qualitas ‒ chętnie przedstawimy Ci szczegóły związane z tym tematem, ale i przygotujemy dla Ciebie plan wprowadzenia konkretnego systemu zarządzania w Twoim biznesie.